Partia qeverisëse e kryeministrit, Albin Kurti, është në rrugën e duhur për të siguruar shumicën e vendeve në parlamentin e Kosovës, por do t’i mungojnë numrat për krijimin e qeverisë.
Votimi i së dielës vuri përballë fushatën e Kurtit për të zhdukur ndikimin e Serbisë, kundër zotimit të opozitës për të nxitur ekonominë në një nga cepat më të varfër të Evropës.
Me 93% të votave të numëruara dhe asnjë parti me një shumicë të qartë në parlamentin prej 120 vendesh, analistët paralajmëruan se Kosova mund të përballet me krizë të zgjatur, ndoshta duke përfunduar me zgjedhje të tjera.
Partia Vetëvendosje e Kurtit (VV) ka marrë 41% të votave, sipas të dhënave të komisionit zgjedhor, nga rreth 50% në vitin 2021.
Partia Demokratike e Kosovës (PDK) është në vendin e dytë me 22% të votave, e ndjekur nga Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK) me 18%.
Eksperti i zgjedhjeve Mazllum Baraliu tha se secila nga dy partitë më të mëdha mund të kërkojë mbështetjen e partive më të vogla. “Cilido nga këto dy kombinime të ketë sukses, ato nuk do të jenë të qëndrueshme dhe do të jenë të përkohshme”, tha ai. Nëse kjo dështon dhe presidentja gjithashtu nuk do të ishte në gjendje të ndërmjetësonte një kompromis, shkuarja në zgjedhje të reja do të ishte e pashmangshme, tha ai.
Para votimit, Kurti kishte lënë të kuptohet se do të preferonte të qëndronte në opozitë nëse partia e tij nuk do të ishte në gjendje të formonte një qeveri të shumicës, por ndryshoi melodinë e tij ndërsa numëroheshin votat. “Pa hezitim, ne do të formojmë një qeveri”, u tha ai mbështetësve brenda natës, duke i uruar ata për “fitoren”.
Leart Hoxha, një analist politik, tha se VV nuk do të nxitonte për të formuar një koalicion, përkundrazi të qëndronte në krye si një qeveri e përkohshme ndërsa partitë e tjera grinden. “Ky do të jetë një vit që do të shpërdorohet; do të jetë një qeveri që nuk do të jetë në gjendje të shtyjë për projekte madhore,” tha ai, duke shtuar se kjo ka të ngjarë të çojë në kriza politike dhe sociale.
Zyrtarët zgjedhorë thanë se pjesëmarrja në votim ishte rreth 40%.
Njëzet vende në parlament janë të rezervuara për partitë e pakicave, duke përfshirë 10 për serbët etnikë të Kosovës.
Partia Lista Serbe tha se kishte fituar të gjitha, të cilat nëse konfirmohen mund ta vendosin atë në një pozitë komode edhe pse partia shpesh ka bojkotuar parlamentin dhe konsiderohet nga autoritetet kosovare si krahu i armatosur i Serbisë.
“Falënderojmë presidentin tonë Aleksandar Vuçiç për urimet dhe mbështetjen e tij, jo vetëm sot por gjatë gjithë këtyre viteve”, tha lideri i partisë, Zlatan Elek, në një konferencë për shtyp, duke iu referuar presidentit të Serbisë.
Kosova zhvilloi një luftë me Serbinë në fund të viteve 1990, ndërsa ajo u përpoq të shkëputej, por Beogradi nuk e ka njohur kurrë deklaratën e saj të pavarësisë, të bërë në 2008.
Qeveria e Kurtit është e para që kryen mandatin e plotë që nga shpallja, por koha e tij në detyrë ka qenë e trazuar. Tensionet u rritën pasi negociatat e mbështetura nga BE dhe SHBA ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dështuan në mars të vitit 2023. Pas kësaj, paqeruajtësit e NATO-s u sulmuan nga serbët trazira ndërsa një përplasje e armatosur vdekjeprurëse në veri ngriti tensionet rajonale.
Kurti filloi gjithashtu një përpjekje të përbashkët për të çmontuar institucionet e mbetura serbe që veprojnë në tokën kosovare duke mbyllur bankat dhe zyrat e postës dhe taksave të mbështetura nga Beogradi, së bashku me ndalimin e monedhës serbe dhe targave të regjistrimit të makinave.
Gjatë gjithë trazirave, Kurti ka mbetur i palëkundur, edhe nëse kjo do të thoshte të përplasej me aleatët e Kosovës në SHBA dhe Evropë.
