Zgjedhjet presidenciale në SHBA mes Donald Trump dhe Kamala Harris do të zhvillohen më 5 nëntor, por mund të kalojnë disa ditë para se të shpallet fituesi.
Sipas një sondazhi nga The Times, kandidatja demokrate Kamala Harris ka për javë të tëra një epërsi të vogël ndaj kundërshtarit të saj republikan, por kjo mund të mos mjaftojë për ta çuar atë drejt fitores teksa shtetet e lëkundura do të përcaktojë se kush do të arrijë 270 vota të kolegjit elektoral për të siguruar Shtëpinë e Bardhë.
Rreth 244 milionë amerikanë kanë të drejtë të votojnë në garën presidenciale të këtij viti. Nëse pjesëmarrja e votuesve përputhet me pjesëmarrjen rekord prej 67 për qind në vitin 2020, rreth 162 milionë vota do të hidhen në të 50 shtetet.
Dhjetëra miliona do të kenë hedhur votat e tyre me postë përpara ditës së zgjedhjeve – mes tyre Biden, i cili votoi në shtetin e tij të Delaware më 28 tetor.
Kur publikohen exit poll-et me rezultatet e para?
Ndërsa votat numërohen në ditën e zgjedhjeve, sondazhet e daljes ofrojnë një tregues të hershëm se kush po voton, për kë po votojnë dhe cilat janë motivimet e tyre.
Këtë vit, sondazhi po kryhet në qindra qendra votimi të zgjedhura rastësisht në të gjithë vendin në ditën e zgjedhjeve. Votuesit në mungesë, të cilët nuk janë në gjendje të shkojnë në një qendër votimi, anketohen me telefon dhe email.
Në shtetet me një përqindje të lartë të votuesve të hershëm personalisht, sondazhet e daljes kryhen gjithashtu në javët para ditës së zgjedhjeve pasi votuesit largohen nga qendrat e votimit.
Votuesve u bëhen zakonisht rreth 25 pyetje, duke përfshirë për kë kanë votuar, si po ecën ekonomia dhe cila është çështja më e rëndësishme për ta. Sondazhet kryhen në mënyrë anonime dhe pjesëmarrësve u kërkohet të japin moshën, racën dhe arsimin e tyre.
Kur shpallet fituesi?
Indiana dhe Kentaki janë shtetet e para që mbyllin qendrat e tyre të votimit në orën 18:00 ET (12:00 e natës sipas orës në Shqipëri), kështu që numrat e votimeve të hershme nga këto dy shtete pro Trump duhet të fillojnë të rrjedhin shpejt më pas dhe të japin treguesin e parë se sa sukses ka pasur ish-presidenti.
Shtatë shtete të tjera mbyllin qendrat e votimit në orën 19:00 ET (mesnatë), duke përfshirë edhe fushën kryesore të betejës në Georgia. Vendvotimet në Karolinën e Veriut, një tjetër nga shtatë shtetet e luhatshme, mbyllen në orën 19:30 ET (01:30 të natës).
Ndryshimet e ligjit të miratuara që nga viti 2020 duhet të përshpejtojnë numërimin e votave me postë, të cilat kanë tendencë të favorizojnë demokratët, por janë përqafuar më gjerësisht këtë vit nga republikanët.
Si numërohen votat në zgjedhjet amerikane?
Ligjet që rregullojnë mënyrën se si çdo shtet numëron votat e tij përcaktohen nga ligjvënësit vendas dhe ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme.
Në shtatë shtete, duke përfshirë fushat e betejës të Pensilvanisë dhe Wisconsin, zyrtarët mund të fillojnë detyrën e mundimshme të përpunimit dhe numërimit të votave me postë vetëm në mëngjesin e ditës së zgjedhjeve. Këto hapa përfshijnë kontrollin e nënshkrimeve dhe hapjen dhe rrafshimin e fletëve të votimit në mënyrë që ato të mund të skanohen nga makinat elektronike të numërimit.
Procesi i votimit personal është shumë më i thjeshtë. Votuesit hyjnë në një kabinë private në qendrën e tyre lokale të votimit dhe bëjnë zgjedhjet e tyre në një fletë votimi letre ose një ekran me prekje, i cili më pas prodhon një kopje fizike në letër. Fletët e votimit në letër skanohen në mënyrë elektronike dhe vendosen në një kuti të sigurt, e cila dorëzohet në qendrat e qarqeve nën sytë vigjilentë të punonjësve dypartiakë të votimit. Votat më pas numërohen në çdo qark dhe dërgohen në zyrën e secilit sekretar të shtetit për tu bërë publike.
Pas kërcënimeve të paprecedentë të dhunës në vitin 2020, zyrtarët zgjedhorë kanë instaluar butona paniku dhe xham antiplumb dhe kanë sjellë oficerë të armatosur sigurie në disa nga më shumë se 90,000 qendrat e votimit në të gjithë vendin.
Kleçka me sondazhet
Zgjedhjet më të paparashikueshme ndonjëherë do të sjellin me vete natën më të gjatë zgjedhore ndonjëherë në SHBA. Sondazhet tregojnë se Kamala Harris dhe Donald Trump janë shumë të afërt dhe për këtë arsye do të duhet kohë për të kuptuar se kush do të jetë presidenti i ardhshëm. Për disa, mund të mos ketë ende një fitues më 6 nëntor.
Fillon në orën 18:00 me orën e SHBA, mesnatë në Shqipëri, me mbylljen e qendrave të votimit në Indiana dhe Kentaki. Por diçka mund të shihet një orë më vonë, kur në orën një pasdite një paketë tjetër me pesë shtete, e ndjekur gjysmë ore më vonë nga tre të tjera, do të fillojë të numërojë. Të dhënat e para interesante tashmë do të mbërrijnë këtu nga dy shtete luhatëse: Karolina e Veriut dhe Georgia. Loja e vërtetë fillon ndërmjet orës 2 dhe 4 kur mbyllen qendrat e votimit në shtetet e luhatura: Pensilvania, Miçigani, Wisconsin, Arizona dhe Nevada.
Nga ai moment ne do të hyjmë në një territor të paeksploruar. Tradicionalisht në orën 5 të mëngjesit, në orën 23:00 në SHBA, menjëherë pas mbylljes së qendrave të votimit në Kaliforni, tavolinat e ndryshme të vendimmarrjes së rrjeteve të mëdha amerikane fillojnë të tregojnë fituesin.
Për momentin Kamala Harris ka një epërsi të ngushtë ndaj Donald Trump në sondazhe, por mund të mos jetë e mjaftueshme për të fituar zgjedhjet presidenciale të 2024 në SHBA.
Me vetëm pak ditë deri në votën e amerikanëve, Harris, kandidatja demokrat, po kalon 1.4 pikë përpara Trump. Megjithatë, ajo mund të mos ketë vota të mjaftueshme në shtetet vendimtare që do të vendosin zgjedhjet në kolegjin zgjedhor.
A mundet Kamala Harris të fitojë zgjedhjet në SHBA 2024?
Harris, zëvendëspresidentja, dhe kandidati i saj Tim Walz, guvernatori i Minesotës, fillimisht shijuan një fillim optimist në fushën e tyre për Shtëpinë e Bardhë.
Por, ndërsa ajo mund të jetë më e popullarizuar se Biden, vetëm popullariteti nuk fiton gjithmonë presidencat. Republikanët nuk e kanë fituar votën popullore që nga viti 2004, ndërsa në vitin 2016 Hillary Clinton fitoi më shumë vota, por humbi zgjedhjet.
Kush do të fitojë ‘shtetet e luhatura’ në 2024?
Nëse marrim një mesatare të çdo sondazhi mbarëkombëtar të kryer në tre javët e fundit, Harris është përpara në dy nga këto shtatë: Wisconsin dhe Michigan.
Megjithatë, një gabim i vogël votimi, ose një ndryshim në opinion nga disa mijëra votues, mund t’i kthejë ata në anën tjetër.
Trump, ndërkohë, duket se është përpara në Georgia dhe Karolinën e Veriut, të dyja me 16 vota elektorale secila. Më e rëndësishmja, ai mund të jetë gjithashtu përpara në Pensilvani, çmimi më i madh me 19 vota elektorale. Asnjë demokrat nuk e ka fituar Shtëpinë e Bardhë pa fituar Pensilvaninë që nga viti 1948.
