Ushtria amerikane po hyn në një epokë përcaktuese të dominimit ajror, të shënuar nga një rivalitet i qetë, por i ashpër midis Boeing F‑47 të Forcave Ajrore Amerikane dhe avionit luftarak të gjeneratës së gjashtë F/A‑XX të Marinës Amerikane.
Ndërsa të dyja platformat bien nën vizionin më të gjerë të Dominimit Ajror të Gjeneratës së Ardhshme (NGAD), rrugët e tyre të ndryshme të zhvillimit, afatet kohore dhe mbështetja strategjike zbulojnë një konkurrencë ndër-shërbimesh në rritje që po riformëson përparësitë në fuqinë ajrore amerikane.
Imazhet konceptuale të avionëve luftarakë të gjeneratës së gjashtë F-47 të Forcave Ajrore Amerikane dhe F/A-XX të Marinës Amerikane nxjerrin në pah rolet e dallueshme strategjike dhe prioritetet e projektimit që formësojnë të ardhmen e dominimit ajror amerikan.
F‑47 ka përparuar si në financim ashtu edhe në vrull politik. I udhëhequr nga Boeing dhe i integruar në kuadrin shumë sekret të NGAD të Forcave Ajrore Amerikane, F‑47 është projektuar si një avion luftarak me superioritet ajror me rreze të gjatë veprimi dhe i fshehtë, i aftë të depërtojë thellë në mjedise të kontestuara. Me një rreze të projektuar luftimi që tejkalon 1,000 milje detare dhe shpejtësi lundrimi mbi Mach 2, F‑47 përfaqëson një hap të madh në mbijetesë dhe vdekshmëri. Ai do të operojë si qendra e pilotuar e një force të shpërndarë luftarake ajrore të mbështetur nga dronë luftarakë autonomë, të gjithë të rrjetëzuar përmes një hapësire beteje dixhitale të sigurt.
Ky avion është përshtatur për të përmbushur kërkesën e Forcave Ajrore Amerikane për depërtimin në dominimin e kundër-ajrit. Ai do të zëvendësojë ose plotësojë F‑22 Raptor, një avion luftarak i gjeneratës së pestë që, pavarësisht fshehtësisë dhe manovrimit të tij të jashtëzakonshëm, i mungon rrezja operative, bashkimi i sensorëve dhe përshtatshmëria për të konkurruar në mjedise shumë të kontestuara në të ardhmen.
F‑47 do të integrojë motorë me cikël adaptiv nga programi NGAP, duke ofruar ndërrim sipas kërkesës midis modaliteteve me shtytje të lartë dhe atyre me efikasitet të lartë të karburantit. Ai gjithashtu do të ketë bashkim të avancuar të sensorëve, kundërmasa të drejtuara me infra të kuqe, vendimmarrje të pilotëve të asistuar nga inteligjenca artificiale dhe lidhje të dhënash me gjerësi të lartë brezi për kontrollin e avionëve luftarakë bashkëpunues. Këto karakteristika ofrojnë përfitime eksponenciale mbi F‑22, F‑15EX dhe madje edhe F‑35A për sa i përket mbijetesës dhe efektivitetit të misionit.
Në të kundërt, F/A‑XX i Marinës Amerikane, i parashikuar si një avion luftarak shumërolësh, i fshehtë dhe i bazuar në transportuese aeroplanësh, po përballet me vonesa të konsiderueshme. Kufizimet buxhetore dhe kufizimet e kapaciteteve brenda bazës industriale hapësinore e kanë detyruar Pentagonin të vonojë fazën e zhvillimit inxhinierik dhe të prodhimit të F/A‑XX. Burime nga brenda industrisë zbulojnë se zyrtarë të lartë të mbrojtjes bënë një kompromis të qëllimshëm: përshpejtuan platformën e Forcave Ajrore në kurriz të asaj të Marinës, në mënyrë që të ruanin afatet kohore kritike për arritjen e dominimit ajror operacional deri në fillim të viteve 2030.
Ai do të zëvendësojë F/A‑18E/F Super Hornet, të cilit i mungon fshehtësia dhe rreze veprimi për mjedise luftimi pranë njëri-tjetrit. F/A‑XX do të ketë vëzhgueshmëri të ulët të përmirësuar të optimizuar si për misionet ajër-ajër ashtu edhe për ato të goditjeve të thella, aftësi të integruara të luftës elektronike dhe ndoshta një konfigurim opsional të kabinës së pilotuar/pa pilot.
Ndryshe nga F‑47 i Forcave Ajrore, F/A‑XX duhet të përmbushë standardet e rrepta të përshtatshmërisë së transportuesve, duke përfshirë krahët e palosshëm, sistemin e uljes së përforcuar dhe përputhshmërinë e katapultës. Kapaciteti i tij më i madh i brendshëm i karburantit dhe aftësia për të kontrolluar krahët autonomë do ta bëjnë atë një shumëzues force transformues për krahët ajrorë të transportuesve.
Të dy avionët luftarakë ishin menduar të shfrytëzonin sistemin e Shtytjes Adaptive të Gjeneratës së Ardhshme (NGAP), por zhvillimi i motorëve nuk ka ecur me ritmin e përparimeve në strukturën e avionit. Si rezultat, seritë e hershme të F‑47 mund të hyjnë në prodhim duke përdorur sisteme shtytëse të trashëguara. Kjo kompromenton rrezen e veprimit dhe qëndrueshmërinë, dy shtylla të konceptit NGAD, dhe paraqet një dobësi kritike nëse kërcënimet nga të tjerët, veçanërisht nga platformat J‑20 dhe J‑35 të Kinës, përparojnë më shpejt se sa parashikohej.
Marina Amerikane tani përballet me një udhëkryq të vështirë. Komandantët operacionalë vazhdojnë të mbështesin dorëzimin e shpejtë të F/A‑XX për të ruajtur besueshmërinë e aviacionit detar në skenarët e konfliktit të nivelit të lartë Indo-Paqësor. Megjithatë, mungesa e fondeve dhe e vendeve të prodhimit do të thotë që Marina mund të detyrohet të zgjasë jetëgjatësinë e avionëve të saj Super Hornet F/A‑18E/F shumë përtej datës së tyre të skadimit të synuar fillimisht. Kjo mund të rezultojë në një boshllëk aftësish, pikërisht në kohën kur kundërshtarët po vendosin luftëtarë të përparuar me rreze më të madhe veprimi, fshehtësi dhe bashkim sensorësh.
F‑47 është thelbësor për Shtetet e Bashkuara për të ruajtur epërsinë ajrore mbi rajone të gjera dhe të kontestuara si Paqësori Perëndimor dhe Evropa Lindore. Ndërsa kërcënimet nga Kina dhe Rusia evoluojnë për të përfshirë raketa me rreze të gjatë veprimi, sisteme të integruara të mbrojtjes ajrore dhe avionë të gjeneratës së ardhshme, roli i F‑47 si një platformë depërtuese kundërajrore bëhet e domosdoshme.
Nga ana tjetër, F/A‑XX është po aq jetik, por për një fushë tjetër. Ndërsa kundërshtarët zhvillojnë aftësi kundër aksesit/mohimit të zonës (A2/AD) që kërcënojnë grupet e sulmit të transportuesve amerikanë, Marina ka nevojë për një luftëtar të gjeneratës së ardhshme që mund të mbijetojë në mjedise shumë të kontestuara. F/A‑XX duhet të operojë nga transportuesit, të ekzekutojë misione sulmi dhe superioriteti ajror, dhe të mundësojë operacione të shpërndara detare. Pa të, krahu ajror i Marinës rrezikon të bëhet i vjetëruar në një skenar ku aviacioni me bazë deti duhet të përballet me kërcënime të nivelit të kolegëve larg brigjeve të SHBA-së.
F‑22 dhe F‑35 aktualisht përbëjnë shtyllën kurrizore të fuqisë ajrore taktike të SHBA-së. F‑22 shkëlqen në luftime ajrore dhe në fshehtësi, por i mungon modernizimi i sensorëve, shtylla kurrizore dixhitale dhe rrezes së veprimit të nevojshme për operacionet në Paqësor.
F‑35, ndërsa është i gjithanshëm dhe i vendosur gjerësisht, nuk është projektuar për role të nivelit të lartë në kundërsulmin ajror në shkallën dhe thellësinë e pritur në një luftim të barabartë. Po kështu, F/A‑18E/F dhe EA‑18G Growler mbeten platforma të afta, por nuk kanë mbijetesë dhe integrim dixhital në krahasim me atë që do të kërkojë lufta e gjeneratës së gjashtë. Si F‑47 ashtu edhe F/A‑XX janë projektuar jo vetëm për të zëvendësuar këto avionë, por për të përcaktuar doktrina të reja të fuqisë ajrore bazuar në bashkëpunimin me avionë të pilotuar dhe pa pilot, vdekshmërinë e shpërndarë dhe bashkimin e rrjetit shumë-domain.
Sipas ekspertëve, të dy avionët janë të domosdoshëm për të ruajtur supremacinë e SHBA-së në të gjitha fushat, megjithatë çekuilibri në afatet kohore dhe burimet e zhvillimit rrezikon të krijojë një boshllëk strategjik. Prioriteti aktual favorizon qartë F-47 për shkak të fazës së tij të avancuar të zhvillimit dhe përputhshmërisë me doktrinat operacionale shumë-domenale në zhvillim.
