Nga : Dr. Ylli H. Mehmeti
Në prag të zgjedhjeve të 28 dhjetorit, kur Kosova po përballet me një moment kritik për të ardhmen e saj, një fenomen shqetësues del në pah: heshtja e plotë e partive politike shqiptare ndaj sektorit të shëndetësisë. Ky sektor, që prek drejtpërdrejt jetën e çdo qytetari, nuk trajtohet si prioritet i veçantë në asnjë program elektoral. Kjo mungesë nuk është thjesht një harresë administrative, por një simptomë e thellë e një sistemi politik që priorizon interesat personale mbi mirëqenien kolektive. Si studiues dhe qytetarë të angazhuar, ne duhet të pyesim: pse ky indiferentizëm ndaj një sektori kaq delikat, kur shëndetësia publike është themeli i një shoqërie të shëndoshë dhe të zhvilluar?
Në analizën e programeve të partive kryesore shqiptare, vërehet një vakum i plotë idesh konkrete për zhvillimin transformues të shëndetësisë. Asnjë platformë nuk propozon reforma strukturore, si modernizimin e infrastrukturës spitalore, trajnimin e personelit mjekësor apo integrimin e teknologjive të reja diagnostikuese. Kjo heshtje nuk është rastësore. Liderët politikë, të cilët vetë nuk shfrytëzojnë shërbimet publike shëndetësore, e shohin këtë sektor si një mjet për akomodimin e militantëve dhe të afërmve, në vend të një prioriteti kombëtar. Spitale publike shndërrohen në vatra të nepotizmit, ku punësimet bazohen në lidhje partiake dhe jo në meritë profesionale. Si rezultat, qytetarët e zakonshëm përballen me kushte të mjerueshme: mungesë ilaçesh, pajisje të vjetruara dhe pritje të pafundme, ndërsa elita politike zgjedh trajtime jashtë vendit.
Një shembull emblematik është rasti i Presidenest së Kosovës, e cili zgjodhi Turqinë për mjekim, duke demonstruar një mungesë besimi të plotë ndaj sistemit vendor. Ky akt nuk është thjesht një zgjedhje personale, por një dëshmi publike e dështimit institucional. Spitale publike, të cilat duhej të ishin qendra të ekselencës mjekësore, shndërrohen në fasada marketingu për projekte të përkohshme, si rinovime sipërfaqësore që nuk adresojnë problemet thelbësore. Kritika këtu nuk drejtohet vetëm ndaj një individi, por ndaj një klase politike që e sheh shëndetësinë si një barrë, jo si një mundësi për progres. Pse kjo mungesë interesi? Ndoshta sepse ky sektor nuk ofron përfitime të menjëhershme materiale, siç ndodh me infrastrukturën rrugore apo projektet energjetike, ku korrupsioni dhe klientelizmi lulëzojnë. Ose, më keq akoma, ndoshta kjo tregon një paaftësi strukturore të partive shqiptare për të konceptuar reforma të thella, duke u kufizuar në premtime populiste që nuk prekin esencën e problemeve.
Kjo situatë është veçanërisht e rëndë në kontekstin e Kosovës post-pavarësisë, ku shëndetësia publike mbetet një nga trashëgimitë më të dobëta të tranzicionit. Sipas raporteve ndërkombëtare, si ato të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, Kosova renditet ndër vendet me nivelin më të ulët të investimeve në shëndetësi në Evropë, me vetëm rreth 4% të PBB-së të alokuar për këtë sektor. Kjo mungesë vullneti politik përçon një mesazh të qartë: elita nuk ka dashuri të vërtetë për Kosovën, por vetëm për pushtetin. Për të realizuar transformime të vërteta, nuk nevojitet gjenialiteti, por vullneti dhe një angazhim etik. Modele si ai i Estonisë, ku reforma digjitale në shëndetësi kanë ulur kostot dhe rritur efikasitetin, tregojnë se ndryshimi është i mundshëm me lidership të përkushtuar. Në Kosovë, në vend të kësaj, kemi një cikël vicioz ku prioritetet e vërteta anashkalohen për hir të interesave klanore.
Në fund, zgjedhjet e 28 dhjetorit nuk duhet të jenë vetëm një garë për karrige, por një mundësi për të kërkuar llogari. Qytetarët e Kosovës meritojnë parti që e trajtojnë shëndetësinë si një prioritet kombëtar, me plane konkrete për reformë. Pa një transformim të tillë, ne rrezikojmë të mbetemi në një gjendje stagnacioni. Është koha që liderët tanë të demonstrojnë jo vetëm retorikë, por vullnet real për të ndërtuar një Kosovë të shëndetshme – fizikisht dhe moralisht.
