Nuk duhet pritur që përfaqësuesit e Bashkimit Evropian do t’u bëjnë thirrje autoriteteve në Serbi të kërkojnë zgjedhje të jashtëzakonshme parlamentare.
Analistët serbë besojnë se BE-ja ende po balancon situatën midis stabilitetit dhe parimeve, dhe për sa kohë që opozita mbetet e fragmentuar dhe pa një vizion të qartë evropian, është e vështirë të pritet që Brukseli të kërkojë hapur largimin e Vuçiçit dhe të bëjë thirrje për zgjedhje të reja. Ata vërejnë se BE-ja gjithmonë do të zgjedhë stabilitetin mbi kaosin e paparashikueshëm.
Ata theksojnë gjithashtu se nuk mjafton të presim që BE-ja t’ia “mbyllë derën” regjimit, më saktë hapi i parë duhet të vijë nga brenda, nëpërmjet marrëveshjes së opozitës dhe mobilizimit të studentëve dhe qytetarëve rreth një alternative të qartë evropiane.
“Sulmet e organizuara ndaj komisioneres Marta Kos tregojnë nervozizmin e Beogradit zyrtar. Kërkesa për të thirrur zgjedhje thjesht nuk është një çështje brenda kompetencës së asnjë institucioni evropian dhe nuk duhet të presim që ftesa të tilla të vijnë nga Brukseli”, tha për “Danas” Sofija Popović, gazetare e EWB.
Ajo thekson se serbët mund të presim nga BE vetëm presion mbi autoritetet në lidhje me përmbushjen e kushteve zgjedhore.
“Pra, besoj se në periudhën e ardhshme BE-ja do të këmbëngulë që autoritetet të përmbushin gjithçka që kanë premtuar prej vitesh, mbi të gjitha në fushën e sundimit të ligjit dhe kritereve politike. Edhe pse ende nuk ka një dënim më të ashpër të ngjarjeve në Serbi ose ndonjë veprim konkret siç bëri BE-ja në rastin e Gjeorgjisë, deklarata e fundit e Komisionerit Kos tregon se BE-ja po e monitoron nga afër situatën në Serbi dhe se veprimet e fundit të policisë përfaqësojnë një shkelje të të drejtave dhe vlerave themelore. Kjo gjithashtu tregon se Bashkimi Evropian nuk e normalizon dhunën që policia dhe autoritetet ushtrojnë kundër demonstruesve”, shton Popović.
Sipas saj, është e rëndësishme që komisionerja foli hapur dhe dha një mesazh për qeverinë se narrativat e tyre të rreme për dhunën kundër policisë nuk janë të besueshme. Ajo shtoi në njoftim se BE-ja dënon fuqimisht çdo akt dhune dhe urrejtjeje, si dhe se të drejtat dhe vlerat themelore duhet të respektohen.
“Pavarësisht faktit që shpesh nuk ka deklarata publike të mjaftueshme në lidhje me situatën në Serbi, pas dyerve të mbyllura sigurisht që ka një këmbëngulje për këto çështje. Fakti që, pavarësisht disa ndryshimeve kozmetike në ligj, Serbia nuk po ecën përpara kur bëhet fjalë për hapjen e klastereve të reja”, përfundoi Popović, duke iu referuar reagimit të fundit të Komisioneres së BE-së.
Ndërkohë që drejtor i Institutit për Çështje Evropiane, Naim Leo Beshiri tha se zyrtarët evropianë presin një alternativë të besueshme për të zëvendësuar Vuçiçin.
Ai thekson mungesa e një opozite të fortë dhe me orientim europian ka bërë BE-në që të mbetet në këtë rreth vicioz.
“Mesazhi i Marta Kos dhe reagimi i Komisionit Evropian ndaj dhunës kundër demonstruesve në Serbi tregojnë se Brukseli nuk ka mirëkuptim për shembjen e demokracisë në Serbi. Megjithatë, realiteti është më kompleks sesa duket nga cicërimat dhe njoftimet. BE-ja ende po balancon midis stabilitetit dhe parimeve, dhe për sa kohë që opozita mbetet e fragmentuar dhe pa një vizion të qartë evropian, është e vështirë të pritet që Brukseli të kërkojë hapur largimin e Vuçiçit dhe të kërkojë zgjedhje të reja. BE-ja gjithmonë do të zgjedhë stabilitetin mbi kaosin e paparashikueshëm”, tha për “Danas” Naim Leo Beshiri.
Më tej Beshiri shtoi se zyrtarët evropianë, edhe kur janë të frustruar me regjimin, presin që të ketë një alternativë realiste dhe të besueshme brenda vendit por edhe jashtë për partnerët ndërkombëtar.
“Opozita aktuale, e ndarë midis ambicieve personale, mosmarrëveshjeve ideologjike dhe politikës së paqartë ndaj BE-së, nuk ngjall besim te publiku vendas, dhe aq më pak te partnerët ndërkombëtarë. Prandaj është thelbësore që opozita të krijojë një front të bashkuar civil, i cili do ta artikulonte qartë të ardhmen evropiane të Serbisë si platformën e saj themelore dhe do të tregonte se mund të jetë një partner i përgjegjshëm në dialogun me Brukselin”, beson Beshiri.
Beshiri beson se pa një front të tillë, çdo mesazh nga BE-ja mbetet në nivelin e një paralajmërimi, por thekson se pa këto mesazhe, ndihmësit e Vuçiçit do të silleshin më brutalisht me disidentët.
“Qytetarët e Serbisë meritojnë një opozitë që nuk luan vetëm me potencialin e protestës, por ofron një plan konkret reformash pro-evropian dhe një gatishmëri për ta udhëhequr vendin përmes tranzicionit. Për sa kohë që nuk ka diçka të tillë, Brukseli nuk do të marrë rrezikun të kërkojë kokën e Vuçiçit pa një garanci se do të marrin një Serbi më të qëndrueshme dhe demokratike”, thotë ai.
Beshiri thekson se hapi i parë duhet të vijë nga brenda Serbisë me një mobilizim gjithpërfshirës që të jetë alternativë e besushem, në të kundërt BE-ja nuk do t’ia “mbyllë derën” regjimit të Vuçiçit.
“Hapi i parë duhet të vijë nga brenda, nëpërmjet marrëveshjes së opozitës dhe mobilizimit të studentëve dhe qytetarëve rreth një alternative të qartë evropiane. Vetëm atëherë Brukseli do të ketë bazën për të qëndruar në anën e duhur në këtë luftë. Për sa kohë që flirton me nacionalizmin dhe kriminelët e luftës, BE-ja do të flirtojë edhe me Vuçiçin”, Beshiri.
