Vendet anëtare të NATO-s u mblodhën në Samitin e Hagës ku dakordësuan të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në të paktën 5% të PBB-së deri në vitin 2035.
Estonia, është një nga vendet që po shpenzon mbi 5 % të PBB-së për mbrojtjen. Një shtet në vijën e frontit dhe një nga 7 vendet evropiane që ndajnë një kufi me Rusinë, shpenzimet e mbrojtjes janë rritur ndjeshëm që nga pushtimi rus i Ukrainës në vitin 2022. Estonia, së bashku me dy fqinjët e saj shtete baltike, Letoninë dhe Lituaninë, kanë frikë se pasi Presidenti rus Vladimir Putin të mbarojë me Ukrainën, radha do të jetë e tyre.
Nga vendet e NATO-s, Estonia po shpenzon më shumë në fushën e mbrojtjes në raport me PBB-në, duke ndarë 5.4% të prodhimit të saj ekonomik për qëllime ushtarake këtë vit, ndërsa tensionet me Rusinë fqinje thellohen.
Vendet e Evropës Qendrore u tronditën thellësisht kur Kremlini e përdori Bjellorusinë si trampolinë për të pushtuar Ukrainën nga veriu në vitin 2022, gjë që nënvizoi cënueshmërinë e Evropës Verilindore ndaj një sulmi të mundshëm nga Rusia përmes Hendekut të famshëm Suwalki.
Një rrip i ngushtë toke, rreth 65 km i gjerë, Gapi formon kufirin midis Polonisë dhe Lituanisë, dhe shtrihet midis enklavës ruse të Kaliningradit dhe Bjellorusisë. Strategët ushtarakë vlerësojnë se Rusia mund të pushtojë shtetet baltike nëpërmjet Gapit dhe t’i pushtojë ato brenda pak ditësh. NATO-s do t’i duheshin të paktën dy javë për t’u përgjigjur, për shkak të kufizimeve logjistike.
Polonia është po aq e shqetësuar nga kërcënimi i një pushtimi rus dhe po ashtu ka forcuar mbrojtjen e saj kufitare. Polonia është shpenzuesja e dytë më e madhe midis anëtarëve të NATO-s, duke shpenzuar 4.7% të PBB-së për mbrojtje këtë vit dhe pritet të kalojë pragun prej 5% të PBB-së vitin e ardhshëm, pasi synon të ndërtojë ushtrinë më të madhe konvencionale në Evropë në vitet e ardhshme.
Talini ka përforcuar ndjeshëm kufirin e tij lindor, duke dyfishuar numrin e trupave në kufirin rus dhe duke ndërtuar një bazë të re të NATO-s të pajisur me sisteme raketash HIMARS të furnizuara nga SHBA-ja, të afta për sulme precize me rreze veprimi 80 km.
“SHBA-të i dhanë Estonisë sistemin HIMARS në vitin 2025”, postoi në mediat sociale Tymofiy Mylovanov, President i Shkollës së Ekonomisë në Kiev, duke shtuar se “Estonia ka zhvilluar stërvitje me armë zjarri për të praktikuar sulme të shpejta dhe me rreze të gjatë veprimi.”
Për herë të parë, forcat estoneze janë të stacionuara edhe në Narva, një qytet kufitar kryesisht rusishtfolës.
Vitin e kaluar, banorët rusë ngritën tabela gjigante elektronike dhe altoparlantë që tallnin estonezët dhe projektonin mesazhe pro-Kremlinit.
Ushtria estoneze po zgjeron programet e trajnimit civil si pjesë e një mobilizimi më të gjerë. “Civilët po bashkohen. Rreth 4000 janë regjistruar në Ligën e Mbrojtjes të Estonisë që nga viti 2022. Vullnetarët stërviten me mortaja, dronë dhe mitralozë”, tha Mylovanov.
Fëmijët tani marrin arsim bazë ushtarak në shkolla dhe familjet po provojnë skenarë evakuimi.
Estonia është shtëpia e një popullsie të madhe familjesh etnike ruse që e gjetën veten të bllokuar në një vend të huaj pas rënies së BRSS-së dhe kanë luftuar për t’u integruar në shoqërinë estoneze. Qeveria gjithashtu ka punuar për t’u shkëputur nga ndikimi rus.
Gjithashtu nuk po lëshohen viza të reja për shtetasit rusë dhe janë futur teste të rrepta të gjuhës estoneze për t’u kualifikuar për një pasaportë estoneze.
Mediat në gjuhën ruse janë hequr nga ofruesit e kabllove dhe infrastruktura e energjisë po shkëputet nga rrjeti i Rusisë. Që nga viti 2024, mbajtësit e pasaportave ruse nuk lejohen të votojnë në zgjedhjet lokale dhe deri në vitin 2030 të gjitha shkollat do të kalojnë në mësimdhënie vetëm në gjuhën estoneze.
Kaitsepolitseiamet (KAPO), agjencia e sigurisë së brendshme e Estonisë, ka rritur operacionet kundër spiunazhit.
“Vetëm në vitin 2023, dhjetë persona u arrestuan për vandalizëm të ndikuar nga jashtë”, vuri në dukje Mylovanov.
Dëbimet kanë në shënjestër propagandistë të dyshuar dhe individë të lidhur me shërbimet e inteligjencës ruse.
Masat e mbrojtjes civile po rishikohen. Supermarketet dhe stacionet e benzinës tani funksionojnë si qendra mbështetjeje emergjente, dhe rezervat e karburantit, ushqimit dhe ujit po grumbullohen.
“Ushtria po regjistron të gjithë autobusët privatë dhe ATV-të për përdorim në kohë lufte”, tha Mylovanov.
Po kështu strehimoret në të gjithë vendin po përforcohen për t’i bërë ballë sulmeve të mundshme. Intellnews
