Nga sot e në vijim, armët amerikane do të shkojnë në Kiev, por fatura do i dorëzohet aleatëve të SHBA në Europë, anëtarë të NATO-s.
Këto janë kushtet e vendosura nga Shtëpia e Bardhë për të vazhduar mbështetjen e përpjekjeve të luftës së Ukrainës dhe për të ndaluar përparimet dhe ambiciet ruse. Trump ishte i qartë: “ne do të dërgojmë raketa Patriot, por Evropa do të paguajë për to”.
Por sipas Neë York Times, kjo nuk është plotësisht e saktë: nuk do të jetë NATO ose BE që paguan, por vendet individuale.
Gjermania tashmë është ofruar të blejë dy bateri Patriot, dhe Norvegjia një.
Fakti mbetet se, përveç parave për riarmatim, të cilat duhet të rriten në 5% të PBB-së, Gjermania, Franca, Italia dhe të tjerët do të duhet të gjejnë gjithashtu më shumë para për t’iu kundërvënë Moskës .
Për më tepër, Presidenti francez Emmanuel Macron ka thënë se “që nga viti 1945, Evropa nuk ka qenë kurrë në një rrezik kaq të madh sa është tani”. Përballë kësaj emergjence reale ose të perceptuar, sakrificat e pashmangshme në shpenzimet publike bëhen të parëndësishme.
Për çfarë shifrash po flasim? Një raketë e vetme Patriot, e prodhuar nga gjigandi amerikan Raytheon, kushton midis 2 dhe 4 milionë euro në varësi të konfigurimit. Një raketë lëshuese (e cila mund të akomodojë katër) kushton rreth 10 milionë euro. Një bateri e tërë, duke përfshirë radarin, sistemet e përgjimit, mjetet e transportit, etj, vlen mbi 1 miliard euro.
Sipas Ukraine Support Tracker të Institutit Kiel, që nga fillimi i luftës në shkurt 2022, Shtetet e Bashkuara kanë shpenzuar gjithsej gati 115 miliardë euro në ndihmë për Ukrainën. Nga kjo, gati 65 miliardë euro janë ndarë për furnizimin me koka bërthamore.
Përafërsisht 20 miliardë euro në vit vetëm për armë, për një periudhë që shpresojmë të jetë sa më e shkurtër të jetë e mundur, por është e vështirë të parashikohet. Deri më sot, Bashkimi Evropian ka shpenzuar rreth 60 miliardë euro për Kievin, kryesisht në formën e ndihmës financiare.
Vlen të kujtojmë se Italia është, deri më tani, një nga vendet që është angazhuar më pak për Ukrainën, me një shpenzim financiar prej pak më shumë se dy miliardë eurosh, krahasuar me 16 miliardë euro të Gjermanisë, gati 20 miliardë euro të Britanisë së Madhe, 8 miliardë euro të Holandës dhe 7 miliardë euro të Francës.
Shpenzimet e luftës do të pasohen nga kostot e rindërtimit, një mundësi e artë për shumë kompani private, por që do të kërkojë të paktën 500 miliardë euro, sipas llogaritjeve të Komisionit Evropian dhe Bankës Botërore.
Nuk është rastësi që ideja për të marrë në dorë 300 miliardë dollarë asete ruse të ngrira të depozituara midis Evropës (afërsisht 200 miliardë dollarë) dhe Shteteve të Bashkuara po qarkullon përsëri midis qeverive evropiane.
Por ka një arsye pse ky veprim nuk është bërë në tre vitet e fundit. Disavantazhet janë të rëndësishme. E para është “rreziku precedent”. Paratë e depozituara nga Moska në Evropë janë para të fituara duke shitur gaz dhe naftë në vendet e BE-së, jo të ardhura nga lufta. Nëse do të jepej një sinjal se fondet e mbajtura legjitimisht mund të sekuestroheshin nga zgjedhja politike evropiane, vendet anembanë botës do ta merrnin parasysh. Kapitali kinez, arab ose të tjerë ka të ngjarë të kërkonin vende më të sigurta, nga frika se ndonjë veprim gjeopolitik i padëshiruar për Perëndimin mund të shkaktonte një sekuestrim të ngjashëm.
Kjo është arsyeja pse edhe institucione si Banka Qendrore Evropiane kanë qenë gjithmonë shumë të kujdesshme në lidhje me këtë mundësi. Pastaj është edhe aspekti diplomatik. “Çlirimi” i aseteve aktualisht të ngrira është një faktor i fortë në çdo negociatë me Moskën. Megjithatë, nëse paratë do të shpenzoheshin, kjo do ta bënte Rusinë edhe më të ngurruar për t’u ulur në tryezën e negociatave.
