Të gjitha lajkat përpara samitit të NATO-s u shpërblyen kur Donald Trump më në fund tha se ishte i përkushtuar ndaj klauzolës së mbrojtjes së ndërsjellë të Nenit 5 të aleancës.
“Unë e mbështes këtë, prandaj jam këtu. Nëse nuk do ta mbështesja, nuk do të isha këtu”, deklaroi ai.
Presidenti amerikan mbërriti në Hagë me duartrokitjet e Mark Rutte, sekretarit të përgjithshëm të NATO-s, të cilat e përgëzuan për rolin e tij në shkatërrimin e programit bërthamor të Iranit dhe ndërmjetësimin e një paqeje me Izraelin pas tij.
Trump u vlerësua gjithashtu për detyrimin e vendeve të NATO-s për të rritur ndjeshëm shpenzimet e tyre të mbrojtjes në 5 përqind të PBB-së në të gjithë sektorin, edhe nëse shifra përfshin çështje të paqarta jo-ushtarake si “rezistenca” e energjisë.
Presidentët e mëparshëm të SHBA-së janë përpjekur dhe kanë dështuar të bindin anëtarët e NATO-s që të rrisin shpenzimet e tyre dhe të ndalojnë së mbështeturi te Amerika për të bërë pjesën më të madhe të punës së rëndë me kosto të madhe. Por vetëm Trump ia ka dalë mbanë, për shkak të rritjes së kërcënimeve lidhur me sigurinë evropiane që paraqet Rusia.
Kjo është një arritje që nuk duhet të nënvlerësohet. Trump tha se rritja do të shtonte një trilion dollarë në buxhetet vjetore të mbrojtjes. Për më tepër, NATO ka zbutur qëndrimin e saj ndaj Ukrainës, duke i hapur rrugën Trump për të bindur Vladimir Putinin të nënshkruajë një armëpushim dhe përfundimisht negociata paqeje.
Një komunikatë e përbashkët nuk e dënoi në mënyrën e duhur pushtimin e Rusisë siç kanë bërë në të kaluarën. Edhe pse Sir Keir Starmer këmbënguli se qëndrimi i NATO-s ndaj Ukrainës “nuk ka ndryshuar”, ai është qartësisht më pak i ashpër.
Fushata për ta rikthyer Trump në NATO pas një periudhe shqetësimi për angazhimin e vazhdueshëm të Amerikës ndaj NATO-s duket se ka pasur sukses, të paktën për momentin. Natyra e paqëndrueshme e presidentit amerikan do të thotë se asgjë nuk është e garantuar.
Por ankesa e tij më e madhe – se Evropa nuk po kontribuonte mjaftueshëm në mbrojtjen e saj – është adresuar dhe i ka lejuar atij të pretendojë një fitore edhe nëse shumica e shpenzimeve shtesë janë thjesht spekulime. I vetmi vend që refuzon të nënshkruajë 5 përqindëshin, Spanja, është kërcënuar me tarifa për të kompensuar diferencën.
Sa i përket Ukrainës, Volodymyr Zelensky tha se është i kënaqur me takimin e NATO-s. Megjithatë, pavarësisht deklaratave të zakonshme të mbështetjes, situata nuk duket e lehtë për vendin e tij të përfshirë në luftë.
