- Shkruan Daniel Serwer
Ndërsa Presidenti Trump përgatitet të niset për në Kajro dhe Jerusalem, faza e parë e marrëveshjes po shkon mirë. Forcat izraelite janë tërhequr sipas planit dhe palestinezët po kthehen në çdo vend që ka mbetur. Sasi të mëdha ndihme humanitare do të hyjnë në Gaza. Këto janë të gjitha veprime të njëanshme.
Shkëmbimi i pengjeve dhe i të burgosurve është planifikuar të fillojë të dielën ose të hënën. Hamasi dhe Izraeli po shkëmbejnë lista. Ky hap është më i ndërlikuar, pasi kërkon koordinim të kujdesshëm dhe një shkallë të caktuar besimi të ndërsjellë. Megjithatë, angazhimi nga të dyja palët duket i fortë.
Deri më tani ka heshtje mbi fatin e Hamasit dhe armëve të tij. Kjo sugjeron se izraelitët janë të përgatitur t’i lënë militantët e mbetur të mbijetojnë. Qarkullojnë thashetheme për amnisti nëse ata heqin dorë nga dhuna. Hamasi ka vendosur prej kohësh të heqë dorë nga përgjegjësitë e tij qeverisëse. Ai nuk është dorëzuar, kështu që do të zhduket.
Vendosja e një force paqeruajtëse do të fillojë fazën tjetër. Egjiptianët, Katari dhe Turqia po përgatiten të vendosen. Indonezia dhe Emiratet e Bashkuara Arabe janë gjithashtu të mundshme. Ata do të duhet të arrijnë atje shpejt për të parandaluar hakmarrjen, vjedhjen e pronës dhe krime të tjera. Stabilizimi dhe rindërtimi në të kaluarën shpesh kanë parë një “orë të artë” pas një marrëveshjeje paqeje. Në këtë rast, mendoj se do të jetë më shumë si një dhjetë minutësh i artë. Forcat myslimane jo vetëm që do të duhet të vendosen shpejt. Ato gjithashtu do të duhet të mbajnë një marrëdhënie të mirë si me izraelitët ashtu edhe me palestinezët. Kjo nuk do të jetë e lehtë, veçanërisht nëse dalin gjëra që e prishin situatën.
Kontrabanda e njerëzve, mallrave dhe drogës është tipike për situatat e pasluftës. Sa më shpejt që paqeruajtësit të marrin kontrollin e kufijve dhe bregdetit të Gazës, aq më mirë. Keqbërja e detyrës së paqeruajtësve mund të jetë gjithashtu një problem i madh. Mendoj se egjiptianët nuk po paguhen aq mirë sa katarianët. Kjo mund të krijojë probleme.
Ngritja e administratës civile do të jetë një sfidë edhe më e madhe. Ka shumë njerëz me përvojë. Teknokratët palestinezë të nevojshëm janë të mjaftueshëm në të gjithë botën. Nuk është e qartë nëse ata do të lënë punët e tyre për të marrë përsipër një mision të rrezikshëm. Izraeli do të përpiqet të bllokojë palestinezët dhe ndërkombëtarët që dikur punonin për Kombet e Bashkuara. Dhe nuk do të jetë i lumtur nëse administrata e re thjesht miraton sistemet e shëndetësisë dhe arsimit që kishte krijuar Hamasi.
Ku është vizioni?
Trump ka hequr dorë nga vizioni i tij në Mar-al-Gaza për një vendpushim pa palestinezët. Por ai nuk e ka zëvendësuar atë me asgjë. A do të imagjinojnë amerikanët se Gaza mund të mbetet një burg virtual në ajër të hapur? Apo do ta bëjnë kryeministrin Netanyahu të pranojë propozimin e një shteti palestinez? A do të jetë në gjendje Netanyahu të qëndrojë në pushtet? Nëse jo, çfarë do të projektojë pasardhësi i tij si një zgjidhje politike për luftën e gjatë të Izraelit me palestinezët?
Ky moment është një mundësi, me siguri. Por nuk do të zgjasë nëse nuk ka një vizion se si hebrenjtë izraelitë dhe palestinezët do të bashkëjetojnë në të ardhmen. Izraelitët janë fituesit për momentin. Me autoritetin vjen edhe përgjegjësia. Ata duhet ta bëjnë politikën të funksionojë të paktën po aq mirë sa e bënë me ushtrinë.
