Studimi i profileve psikologjike të figurave drejtuese është normale në fushën e inteligjencës ushtarake: në fakt, besoj se jam përpjekur disa herë të shpjegoj figurën dhe objektivat e Vladimir Putinit.
Në rastin e presidentit amerikan, natyrisht, nuk ka profile të prodhuara në fushën ushtarake perëndimore, pasi ai është qytetar dhe lider i një vendi mik dhe aleat.
Sa janë të ngjashëm Trump dhe Putin
Përshtypja ime është se Trump është i pajisur në thelb me një ego jashtëzakonisht të theksuar, një ambicie të madhe për t’u mbajtur mend si një figurë e madhe në historinë amerikane dhe një besim në aftësitë e tij që vjen nga sukseset e tij të pamohueshme personale në rregullimin e botës rreth tij sipas nevojave të tij personale.
Mjetet që ai përdor për të arritur qëllimet e tij janë në thelb një karizëm i pamohueshëm dhe një aftësi ekstreme për të lëvizur në mënyrë të paskrupullt brenda botës financiare, sipas rregullave të shkruara dhe veçanërisht të pashkruara të asaj bote, të cilat ai ka mësuar t’i interpretojë dhe mundësisht t’i shtrembërojë në avantazhin e tij ekskluziv. Ai ndan me Putinin mungesën e skrupujve të tij, por ndryshe nga Putini, objektivat e tij janë në thelb ekonomikë dhe socialë sesa politik dhe ushtarak: ai nuk është i interesuar për kontrollin politiko-ushtarak të botës, por për kontrollin ekonomik dhe financiar, për të shmangur koston e kontrollit të drejtpërdrejtë që nuk i intereson.
Trump dhe Putin kanë të njëjtën pikë të dobët
Nëse njerëzit si Putin nuk kanë miq, por vetëm bashkëpunëtorë të shantazhit dhe armiq për të shkatërruar, Trump ka vetëm klientë të mundshëm për të sharë dhe kundërshtarë të mundshëm për të frikësuar. Megjithatë, të dyja kanë të njëjtën pikë të dobët: prezumimin e pagabueshmërisë.
Trump e pozicionon veten si ndërmjetës sepse kjo i shërben qëllimit të tij, që në thelb është të sigurojë një kthim për veten e tij. Për të qenë një ndërmjetës, ai duhet të jetë – ose të paktën të duket se është – i barabartë, dhe për këtë arsye nuk e ka problem të largohet nga kampi perëndimor/ukrainas dhe të vendoset në mes. Meqenëse ai ka folur tashmë disa herë me Zelenskyn, ai duhet të flasë edhe me Putinin, dhe për të folur me Putinin pa e humbur fytyrën, duhet ta qetësojë pak. Si ne ashtu edhe Zelensky duhet ta kuptojmë këtë dhe t’i mbajmë nervat pak më fortë.
Megjithatë, duke thënë këtë, ne duhet të pyesim veten se çfarë po përpiqet të arrijë. Sepse, duke marrë parasysh deklaratat e tij dhe doktrinën Maga (“bëje Amerikën përsëri të madhe”), ai nuk duhet të kujdeset shumë për luftën: në fund të fundit, ai po fiton pak para prej saj pa i kushtuar shumë; nëse do t’i interesonte vërtet zero, ai do t’i thoshte Evropës të zgjidhte veten dhe do të zvogëlonte ndihmën në zero.
Ai nuk e bën: pse? Në të vërtetë, ai po rifillon dhe hedh peshën e prestigjit amerikan dhe të tij personal në një negociatë që deri më tani askush, madje as India, Turqia, Kina, Papa apo OKB-ja nuk kanë dashur ta marrin në dorë, dhe duke krijuar kështu një situatë në të cilën ai papritmas mund të kishte shumë për të humbur nëse negociatat do të dështonin. Pse?
Çështja bëhet më e ndërlikuar kur shikohet situata e luftës: ajo është në ekuilibër dinamik, në të cilin të dy pretendentët janë të rraskapitur dhe asnjëri nuk është në gjendje të fitojë, por asnjëri nuk është në gjendje të shembet së shpejti. Në të vërtetë, nëse situata aktuale vazhdon, kolapsi ekonomik rus ndoshta do të vinte përpara atij ukrainas, edhe nëse Kievi do të mbështetej vetëm nga Evropa (por edhe nga Kanadaja, Japonia dhe të tjerët). Ekspertët institucionalë të Trump e dinë shumë mirë këtë: pyetja është nëse ai i dëgjon apo jo.
Pra, ne kemi dy raste të mundshme, në varësi të faktit nëse Trump është i vetëdijshëm për realitetin në terren apo nëse ai ka bindjet e tij personale në të cilat është mbështetur gjithmonë dhe që shpesh i kanë dëshmuar atij të drejtë në financa dhe politikë.
Rasti i parë. Trump po ndërton një kurth diplomatik, duke e bërë marrëveshjen tërheqëse për Putinin që angazhohet në të. Me përjashtim të paraqitjes së një plani që është i patretshëm për të dyja palët (siç është vërtet i parashikueshëm), të cilin Putin, megjithatë, e refuzon më qartë se Zelensky. Në këtë pikë Trump do të kalonte në “planin” tashmë të përvijuar, duke shkarkuar një sasi të madhe të materialit ushtarak amerikan në rezervë, të vjetëruar për SHBA-në (dhe madje të shtrenjta për t’u mirëmbajtur dhe që ndoshta do të donte edhe ta hiqte qafe), por shumë të avancuar për teatrin e luftës në Ukrainë. Materiali në vend që të dorëzohej falas do ta bënte Evropën të paguante.
Një fitim neto për SHBA-në, si ekonomikisht ashtu edhe në aspekt prestigji, një ofertë për marrjen e burimeve natyrore të të gjithë Ukrainës dhe kolapsi i mundshëm i regjimit rus, rivali i vetëm strategjik i Amerikës në nivelin bërthamor, i cili do ta vendoste SHBA-në në pozicionin e mat-matit bërthamor me Kinën (e cila mbështetet në ombrellën strategjike ruse në konfrontimin e saj bërthamor me Francën dhe në konfrontimin e saj bërthamor me Amerikën). Do të ishte një sukses i plotë, por do të arrihej më shumë sipas doktrinës “neokon” sesa asaj Maga.
Rasti i dytë. Trump po luan për të dështuar të gjithë lojtarët e tjerë, por një në veçanti, që nuk është Rusia. Duke arsyetuar në aspektin financiar (të vetmet që ai kupton dhe koncepton), Rusia nuk është një kundërshtar serioz, përkundrazi është një lloj “shqetësimi mjedisor” i dobishëm për shitjen e materialit amerikan (të cilin Trump verbërisht beson se është më i miri në botë) për ata që duan të mbrohen prej tij. Ukraina, nga ana tjetër, nuk është gjë tjetër veçse një objekt pazaresh nga i cili ai synon të shtrydh maksimumin.
Objektivi i vërtetë i Trump është Evropa
Objektivi i vërtetë është BE-ja, vetë organizimi dhe koncepti i së cilës (bashkëpunues dhe evolucionar) bie në kontrast me vizionin e tij për botën, ku është vetëm ai, klientët e tij të mundshëm, kundërshtarët e tij dhe objektet e tregtisë, dhe përjashton çdo aspekt etik si “miqësia” ose “besnikëria” e degraduar në hipokrizi të pastër në dialogun midis kombeve.
Në këtë botë Trumpiane, Bashkimi Evropian është anomalia që duhet korrigjuar, dhe mbi të gjitha euro është problemi që duhet eliminuar (kujtoni tërbimin e tij me idenë e një monedhe BRICS? Euro është shumë më e rrezikshme sepse ekziston dhe është krijuar, dhe është i vetmi rival real i mundshëm i dollarit në tregtinë e ardhshme botërore). Ashtu siç ai duhet të injorojë luftën në Ukrainë, të cilën ai beson se do të ishte më mirë ta injoronte, po ashtu duhet të injorojë BE-në, të cilën ai kaq hapur e përbuz (qoftë me të drejtë apo pa të drejtë) plotësisht; Në vend të kësaj, në të dyja rastet Trump është plotësisht i përkushtuar dhe arsyeja do të ishte pikërisht shpërbërja e BE-së përpara se ajo të bëhet një konkurrent i rrezikshëm, që Rusia nuk do të jetë kurrë. Ky vizion, qartësisht dritëshkurtër për mendimin tonë, megjithatë do të ishte krejtësisht në përputhje me ideologjinë Maga.
Plani i Trump për zgjedhjet gjermane: “Krijoni kaos”
Tani, të dy skenarët janë krejtësisht të arsyeshëm dhe do të sillnin përfitime të mëdha për Amerikën dhe prestigjoze për Presidentin e saj. Problemi, megjithatë, është se Trump e mbivlerëson veten. Ai është i bindur për domosdoshmërinë amerikane në mbështetjen e Ukrainës, dhe për këtë arsye beson se ka një armë shantazhi të pathyeshme ndaj Evropës dhe Ukrainës, por nuk është kështu: Zelensky mund të thotë fare mirë jo, pikërisht sepse situata ushtarake nuk është aspak e tillë që ta detyrojë të pranojë.
Për mendimin tim, Ukraina edhe më shumë se Rusia, falë mbështetjes ekonomike të garantuar nga Evropa (përfshirë Mbretërinë e Bashkuar), Kanadaja, Japonia dhe të gjithë aleatët e vegjël të Perëndimit nga të cilët Trump mund të tërhiqej. Por Trump beson me vendosmëri se kjo është thjesht e pamundur dhe se pa Amerikën pas saj, Ukraina do të ishte e dënuar. Mendoj se ky është thelbi i vërtetë i çështjes: një situatë e ngatërruar.
*Analist i Inteligjencës Ushtarake /Përshtatur nga Today/
