Pas dekadash kërcënimesh, Izraeli të premten nisi një sulm të guximshëm ndaj Iranit, duke synuar centralet e tij bërthamore, shkencëtarët dhe udhëheqësit ushtarakë. Por vlerësimet ndërkombëtare, përfshirë ato nga komuniteti i inteligjencës amerikane, thonë se programi bërthamor i Iranit aktualisht nuk është i armatosur. Teherani gjithashtu ka këmbëngulur vazhdimisht se nuk po ndërton një bombë.
Ja çfarë duhet të dini rreth programit bërthamor të Iranit:
Origjina: SHBA-të nisën një program bërthamor me Iranin në vitin 1957. Në atë kohë, monarku miqësor ndaj Perëndimit – Shahu – sundonte Iranin dhe të dy vendet ishin ende miq. Me mbështetjen e SHBA-së, Irani filloi të zhvillonte programin e tij të energjisë bërthamore në vitet 1970. Por SHBA-të tërhoqën mbështetjen e tyre kur Shahu u rrëzua gjatë Revolucionit Islamik në vitin 1979. Që nga revolucioni, i cili e transformoi Iranin në një Republikë Islamike, kombet perëndimore janë shqetësuar se vendi mund ta përdorë programin e tij bërthamor për të prodhuar armë atomike duke përdorur uranium të pasuruar shumë, shkruan CNN.
Pozicioni i Iranit: Teherani ka pohuar se nuk kërkon të ndërtojë armë bërthamore. Është palë në Traktatin e OKB-së për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT), sipas të cilit është zotuar të mos zhvillojë një bombë. Ka kaluar dekada duke zhvilluar programin e tij bërthamor dhe e sheh atë si një burim krenarie dhe sovraniteti kombëtar. Ai pohon se programi është vetëm për qëllime paqësore të energjisë dhe planifikon të ndërtojë centrale shtesë bërthamore për të përmbushur nevojat e brendshme të energjisë dhe për të liruar më shumë naftë për eksport.
Pse është programi kaq i diskutueshëm: Centralet bërthamore kërkojnë një karburant të quajtur uranium – dhe sipas mbikëqyrësit bërthamor të OKB-së, asnjë vend tjetër nuk ka llojin e uraniumit që Irani aktualisht e ka pa pasur edhe një program armësh bërthamore. Kjo ka nxitur dyshime se Irani nuk po është plotësisht transparent në lidhje me qëllimet e tij. Teherani ka përdorur rezervat e tij të uraniumit të gradës së armëve si një monedhë negociuese në bisedimet me Shtetet e Bashkuara, duke thënë vazhdimisht se do të heqë qafe atë nëse hiqen sanksionet e udhëhequra nga SHBA-ja.
