Me sulmin e papritur të nisur nga Donald Trump në orët e para të së dielës, 22 qershor 2025, niveli i gatishmërisë rritet edhe në Itali.
Ishte ministri i Punëve të Jashtme, Antonio Tajani, i cili njoftoi ngritjen në nivelin maksimal të vëmendjes në bazat ushtarake amerikane të pranishme në territorin italian, nga frika e hakmarrjeve të mundshme të njoftuara nga Teherani.
Nga Aviano në Kampin Enderle: Bazat në Verilindje
Bazat ushtarake të SHBA-së dhe NATO-s në Itali janë të shumta dhe luajnë një rol strategjik vendimtar për operacionet ushtarake të Shteteve të Bashkuara dhe Aleancës Atlantike në Mesdhe, Evropë, Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme.
Baza Ajrore Aviano, në Friuli Venezia Giulia, rreth 15 kilometra nga Pordenone, është një infrastrukturë italiane e përdorur nga USAF (Forcat Ajrore të Shteteve të Bashkuara). Rreth 4000 ushtarë amerikanë janë të stacionuar atje, dhe baza është përdorur disa herë për operacionet e NATO-s dhe SHBA-së në Lindjen e Mesme dhe Evropën Lindore.
Ajo strehon “Krahun e 31-të Luftarak” të Forcave Ajrore Amerikane, të pajisur me avionë luftarakë F-16. Edhe pse nën komandën amerikane, baza bie nën sovranitetin italian, si të gjitha instalimet e NATO-s. Ajo ka luajtur një rol qendror në misionet në Kosovë, Irak, Afganistan dhe Libi, duke vepruar si një qendër për sulme ajrore dhe furnizime.
Në zonën e Viçencës ndodhet Kampi Ederle, selia qendrore e kontingjentit tokësor amerikan në Itali. Atje ndodhet Brigada e 173-të Ajrore, një forcë luftarake e shpejtë dhe shumë e lëvizshme, e gatshme për vendosje në Evropë, Afrikë dhe Lindjen e Mesme.
Pranë Kampit Ederle ndodhet kazerma Del Din (ish-Dal Molin), një kompleks modern ushtarak që u vu në funksion në vitin 2013, jo pa protesta nga qytetarët. Një pjesë e konsiderueshme e logjistikës së Ushtrisë Amerikane në Evropë është përqendruar këtu.
Sigonella, “aeroplanmbajtësja e Mesdheut”
E vendosur pranë Katanias, Sigonella është një bazë e përzier, nën komandën italiane, por e përdorur gjerësisht nga Marina dhe Forcat Ajrore të SHBA-së. Ajo njihet me nofkën “aeroplanmbajtësja e Mesdheut” për rëndësinë e saj qendrore në misionet amerikane në Afrikën e Veriut, Lindjen e Mesme dhe Sahel.
Gjithashtu operon dronë “MQ-9 Reaper” dhe avionë mbikëqyrës si “EP-3”. Është një qendër strategjike për luftën elektronike dhe për komandën Africom, përgjegjëse për operacionet amerikane në kontinentin afrikan.
Sigonella ishte gjithashtu skena, në vitin 1985, e një krize diplomatike midis Italisë dhe Shteteve të Bashkuara pas rrëmbimit të anijes Achille Lauro nga një komando palestineze. Në atë kohë, kryeministri italian Bettino Craxi kundërshtoi kërkesat e SHBA-së për ekstradim, duke shkaktuar fërkime me Presidentin Ronald Reagan.
Baza e NATO-s në Gaeta dhe ato në Napoli
Porti i Gaetës është shtëpia e Flotës së Gjashtë të Marinës së Shteteve të Bashkuara, një nga forcat kryesore detare amerikane në Evropë, me përgjegjësi për të gjithë pellgun e Mesdheut. Anija kryesore “USS Mount Whitney” ndodhet atje, e pajisur me sisteme të përparuara komande dhe kontrolli.
Napoli është selia e qendrës së komandës operative të Marinës Amerikane në Evropë dhe Afrikë. Në varësi të komandave Eucom (Komanda Evropiane) dhe Africom, baza koordinon operacionet detare amerikane në rajon. Ajo strehon selinë e Flotës së Gjashtë dhe njësi të ndryshme logjistike, si dhe shërbime për personelin ushtarak dhe familjet. Është një nga bazat amerikane më jetëgjata në Itali, aktive që nga Lufta e Dytë Botërore.
Gjithashtu në Kampania, në Lago Patria, ndodhet “Komanda e Forcave të Përbashkëta në Napoli”, një nga dy komandat strategjike të NATO-s në Evropë. Edhe pse shumëkombëshe, prania amerikane është mbizotëruese. Nga këtu planifikohen dhe koordinohe operacionet në Kosovë, Irak dhe Afrikën e Veriut.
Strukturat e vogla
Ndër instalimet e tjera, spikat qendra logjistike Camp Darby, e vendosur midis Pizës dhe Livornos, thelbësore për furnizimin me municione dhe automjete. Në Sardenjë, poligonet Capo Teulada dhe Capo Frasca përdoren për stërvitje të përbashkëta me NATO-n.
Në provincën e Breshias, baza Ghedi, megjithëse zyrtarisht nuk është një bazë e NATO-s, strehon rreth 20 bomba atomike amerikane nën kontrollin italian. Prandaj, ajo përfaqëson një objektiv potencialisht të ndjeshëm në rast të përshkallëzimit.
Së fundmi, në Niscemi (Caltanissetta), ndodhet një stacion për transmetimet radio detare të Marinës Amerikane. Është një strukturë kyçe për të siguruar komunikime të sigurta midis forcave detare, nëndetëse, ajrore dhe tokësore të SHBA-së.
Si mund të përdoren bazat në territorin italian?
Siç kujtoi së fundmi Ministri i Mbrojtjes, Guido Crosetto, “bazat ajrore amerikane në Itali rregullohen nga një marrëveshje e fillimit të viteve 1950, një marrëveshje shumë e vjetër, e cila parashikon që ato mund t’i përdorin ato vetëm duke shpjeguar se për çfarë duan t’i përdorin dhe vetëm pas autorizimit nga qeveria italiane. Ky autorizim nuk është kërkuar ende, nuk është kërkuar kurrë”.
Teorikisht, miratimi i qeverisë italiane duhet t’i nënshtrohet edhe një miratimi parlamentar në rast të përfshirjes së drejtpërdrejtë të Italisë ose operacioneve të kryera “jashtë” ligjit ndërkombëtar. Për momentin, nuk ka kërkesa zyrtare nga Shtetet e Bashkuara. Megjithatë, alarmi po rritet, ndërsa një tjetër përshkallëzim ushtarak po afrohet në Lindjen e Mesme.
