Në orët e fundit, sulmi në Moskë që vrau gjeneralin Fanil Sarvarov papritmas e ka rikthyer vëmendjen te siguria e brendshme e Rusisë, si dhe te çështja e të ashtuquajturës “luftë guerile anti-Putin”.
Po çfarë ndodhi me “opozitën e armatosur”, e cila është diskutuar gjerësisht midis pranverës së vitit 2022 dhe verës së vitit 2023, e cila dukej se ishte e aftë të hapte një përçarje brenda regjimit të Vladimir Putinit?
Lufta guerile anti-Putin midis sabotimit dhe pushtimeve
Në muajt menjëherë pas pushtimit të Ukrainës, një sërë incidentesh nxitën idenë e rezistencës së armatosur brenda Rusisë. Midis viteve 2022 dhe 2023, pati një sërë sulmesh me zjarrvënie ndaj zyrave të rekrutimit ushtarak, sabotim të rrjetit hekurudhor dhe sulme ndaj infrastrukturës shtetërore, shpesh të përqendruara në rajonet perëndimore të vendit. Gjatë asaj periudhe, vrasja e Darya Duginës në gusht 2022, nëpërmjet një bombe në makinë pranë Moskës, përfaqësoi një pikë kthese simbolike, duke demonstruar se si dhuna politike mund të synonte edhe figura pranë elitës ideologjike të Kremlinit.
Megjithatë, me kalimin e muajve, represioni i brendshëm u përhap gjithnjë e më shumë. Midis fundit të vitit 2022 dhe gjatë gjithë vitit 2023, ligjet e reja kundër terrorizmit dhe një goditje e paprecedentë ndaj medias dhe kanaleve Telegram e zvogëluan në mënyrë drastike hapësirën operative të celulave klandestine.
Sipas raportimeve të ndryshme, kjo i shtyu disidentët e armatosur drejt sabotazhit me intensitet të ulët, të cilin rrallë e pretendojnë dhe është e vështirë ta dallosh nga aktet e zakonshme kriminale ose operacionet e fshehta nga shërbimet e sigurisë.
Këtë mëngjes, autoritetet po flasin për një sulm të synuar, por kanë refuzuar të japin menjëherë një rindërtim të detajuar. Siç ka ndodhur në rastet e mëparshme, reagimi i parë zyrtar ka qenë thirrja e ndërhyrjes së jashtme të lidhur me luftën me Ukrainën.
Megjithatë, analistët dhe komentuesit perëndimorë të sigurisë kanë vënë në dukje se, të paktën teorikisht, një lidhje indirekte me galaktikën e disidentëve të armatosur rusë që vazhdon të ekzistojë, si brenda vendit nëntokësor ashtu edhe në mërgim të armatosur, nuk mund të përjashtohet.
Korpusi vullnetar rus
Në të njëjtën kohë, që nga viti 2023, fokusi i të ashtuquajturës luftë guerile anti-Putin është zhvendosur progresivisht jashtë kufijve të Rusisë. Një moment kyç në këtë transformim ishin inkursionet e armatosura në rajonet ruse të Belgorodit dhe Bryansk, të cilat ndodhën midis majit dhe qershorit 2023. Në ato raste, grupe luftëtarësh rusë anti-Kremlin, duke u larguar nga territori ukrainas, kryen operacione jetëshkurtra, por shumë simbolike, duke demonstruar se lufta mund të “kthehej” në Rusi. Këto veprime kontribuan në shfaqjen e një figure të re të armatosur të opozitës: disidentit rus që lufton nga jashtë.
Ky është konteksti për ngritjen e Korpusit të Vullnetarëve Rus, i themeluar në verën e vitit 2022 dhe veçanërisht i dukshëm në vitin 2023. I përbërë nga qytetarë rusë që zgjodhën të luftonin kundër qeverisë së tyre përkrah Kievit, grupi ka ndryshuar gradualisht kuptimin e disidencës së armatosur. Jo më një luftë guerile e brendshme klandestine, por një forcë paraushtarake e organizuar, me një udhëheqje të dallueshme dhe një narrativë të qartë politike. Operacionet e saj, megjithëse të kufizuara në një nivel ushtarak, kanë pasur një vlerë të fortë simbolike dhe komunikuese.
Përparimi më i fundit erdhi disa ditë më parë, kur Korpusi i Vullnetarëve Rus paraqiti një kërkesë që përfaqësuesit e tij të merrnin pjesë në aktivitetet e Platformës për Dialog me Forcat Demokratike Ruse, në përputhje me rezolutën e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës.
Kjo bëhet për të “siguruar përfaqësim të drejtë të të gjitha pikëpamjeve politike dhe formave të luftës kundër regjimit, pasi Korpusi i Vullnetarëve Rus është e vetmja organizatë ushtarako-politike brenda opozitës ruse, si dhe e vetmja me fokus kombëtar”, sipas kanalit të tyre në Telegram, i cili bën thirrje për fitoren e Ukrainës dhe dekonstruksionin e regjimit të Kremlinit.
Roli i Kievit
Ky vendim shënoi një institucionalizim të pjesshëm të një marrëdhënieje që deri atëherë kishte mbetur në një zonë gri. Korpusi i Vullnetarëve Rus shprehu së fundmi mirënjohjen e tij ndaj Anëtarëve të Radës Verkhovna të Ukrainës, Yulia Tymoshenko dhe Maria Mezentseva, si dhe ndaj Zëvendëskryetarit të Radës Verkhovna, Oleksandr Kornienko, për Ligjin Nr. 14052, “Ligji mbi Statusin Ligjor dhe Kujdesin Shëndetësor të Personave Ushtarakë të Huaj dhe Personave pa Shtetësi”, i cili kaloi leximin e dytë dhe do të hyjë në fuqi pas tre muajsh. Ky ligj do t’u lejojë luftëtarëve të marrin një leje qëndrimi të përkohshme në Ukrainë bazuar në kartën e tyre të identitetit ushtarak dhe kontratën. Nga pikëpamja e Ukrainës, kjo ishte një zgjedhje pragmatike, që synonte rregullimin e pranisë së luftëtarëve rusë anti-Putin në territorin e saj dhe përforcimin e mesazhit politik se konflikti nuk është vetëm një përplasje midis shteteve, por edhe një përçarje brenda botës ruse.
Të flasësh sot për “luftë guerile anti-Putin”, tre vjet pas fillimit të luftës, do të thotë të përballesh me një fenomen që ka ndryshuar thellësisht me kalimin e kohës. Midis viteve 2022 dhe 2023, mospajtimi i armatosur kishte marrë karakteristika kaotike dhe të dukshme; midis viteve 2024 dhe 2025, ai u transformua në një konstelacion më të heshtur , të fragmentuar dhe pjesërisht të eksternalizuar .
Vdekja e gjeneralit rus në Moskë, cilado qoftë origjina e saj përfundimtare, shërben si një kujtesë kohore dhe politike: konflikti po zhvillohet jo vetëm përgjatë frontit ukrainas, por edhe në një dimension të brendshëm dhe të errët, ku lufta guerile, inteligjenca dhe lufta psikologjike vazhdojnë të ndërthuren pa u bashkuar kurrë plotësisht. /Përshtatur nga Il Giornale/
