Zyrtarë të lartë të Katarit ishin takuar me kryeministrin e vendit të hënën pasdite për të gjetur mënyra për të ulur tensionet në konflikt midis Iranit dhe Izraelit, në momentin që personeli i ministrisë së mbrojtjes telefonoi për të paralajmëruar për raketat iraniane që po vijnë.
Sulmi, i pari në Gjirin Persik, i zuri në befasi, sipas zëdhënësit të ministrisë së jashtme të Katarit, Majed Al-Ansari, i cili kujton se ndjeu rezidencën e kryeministrit të dridhej nga përgjimet që pasuan shpejt sipër kokës.
Atë mëngjes, shtetet arabe të Gjirit kishin kapluar një shqetësim. Kryeqytetet e pasura me naftë dhe plot shkëlqim kishin frikë nga skenari më i keq: një sulm me raketa iraniane që do të shkatërronte imazhin e tyre të stabilitetit pas 12 ditësh lufte midis Izraelit dhe Iranit, e cila kishte kulmuar me një seri sulmesh amerikane ndaj objekteve bërthamore iraniane.
Bahreini, ku ndodhet Komanda Detare Amerikane, u tha banorëve të mos përdorin rrugët kryesore dhe Kuvajti, i cili strehon disa baza ushtarake amerikane, aktivizoi strehimore në komplekset ministrore. Në Dubai dhe Abu Dhabi aty pranë, disa banorë po rezervonin fluturime të hershme dhe të tjerë po grumbullonin furnizime.
Në Doha, banorët e shqetësuar ishin në gatishmëri të lartë. Qytetarëve amerikanë dhe britanikë në vend iu ishte thënë të kërkonin strehim dhe personeli ushtarak amerikan ishte evakuuar nga baza Al Udeid e drejtuar nga SHBA-të.
Sistemi i radarëve ushtarakë të paralajmërimit të hershëm të Katarit, një nga më të përparuarit në rajon dhe inteligjenca e mbledhur treguan se bateritë e raketave iraniane ishin lëvizur drejt Katarit më herët atë ditë, tha zëdhënësi, por asgjë nuk ishte e sigurt deri pak para sulmeve.
“Mund të ishte keqdrejtuar për të na larguar nga objektivi aktual. Kishte ende shumë objektiva në rajon… por drejt fundit ishte shumë e qartë, sistemet e tyre të raketave ishin të nxehta dhe ne kishim një ide shumë të qartë një orë para sulmit, baza Al Udeid do të ishte në shënjestër”, tha një zyrtar i Katarit me njohuri për operacionet e mbrojtjes.
Duke iu përgjigjur sulmit
Rreth orës 7 të mbrëmjes sipas orës lokale, zyrtarët e Katarit u informuan nga ushtria e tyre se raketat e Iranit ishin në ajër dhe po shkonin drejt bazës Al Udeid.
Forcat e armatosura të Katarit vendosën 300 ushtarë dhe aktivizuan disa bateri raketash anti-ajrore Patriot të Katarit në dy vende për t’iu kundërvënë 19 raketave iraniane që po fluturonin drejt vendit, sipas Al-Ansari. Presidenti i SHBA-së Donald Trump ka thënë se 14 raketa u qëlluan nga Irani.
Forcat e Katarit u koordinuan ngushtë me SHBA-në, por operacioni “u drejtua nga Katari”, tha Al-Ansari për CNN.
“Shtatë raketa u kapën mbi Gjirin Persik përpara se të arrinin në tokën e Katarit. 11 të tjera u kapën mbi Doha pa shkaktuar dëme dhe njëra ra në një zonë të pabanuar të bazës duke shkaktuar dëme minimale”, tha ai.
Sipas Trump, Irani i kishte dhënë SHBA-së njoftim të hershëm përpara sulmit. Ndërsa Doha mori informacione nga Uashingtoni, ajo nuk mori ndonjë paralajmërim direkt nga iranianët, sipas Al-Ansari megjithëse zyrtarët ishin të vetëdijshëm se bazat amerikane në rajon mund të ishin në shënjestër.
“Iranianët na thanë muaj më parë… nëse do të kishte një sulm nga SHBA-të në tokën iraniane, kjo do t’i bënte bazat që strehojnë forcat amerikane në rajon objektiva legjitime”, tha Al-Ansari.
Ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araghchi, tha se ky paralajmërim iu ripërsërit homologëve të tij të Gjirit në një takim në Stamboll, një ditë para sulmeve iraniane ndaj Katarit.
Këshilli i Sigurisë Kombëtare i Iranit tha pas sulmit të ndërprerë se sulmet e tij nuk kishin paraqitur “asnjë aspekt të rrezikshëm për vendin tonë miqësor dhe vëllazëror të Katarit dhe popullin e tij fisnik”.
Megjithatë, Al-Ansari hedh poshtë spekulimet se Katari duke pasur parasysh marrëdhënien e tij të punës me Teheranin, mund të ketë dhënë dritën jeshile për sulmet me qëllim që të krijojë një pengesë për përshkallëzim rajonal.
“Ne nuk e marrim lehtë që vendi ynë të sulmohet me raketa nga cilado palë dhe nuk do ta bënim kurrë këtë si pjesë të një sjelljeje politike apo të një loje në rajon. Ne nuk do ta vendosnim popullin tonë në vijën e rrezikut. Unë nuk do ta vija vajzën time nën raketa që vijnë nga qielli vetëm për të arritur një rezultat politik. Kjo ishte një surprizë e plotë për ne”, tha Ansari.
Sipas Al-Ansari, në momentet pas sulmit, Trump telefonoi Emirin e Katarit, Tamim bin Hamad Al Thani, duke i thënë se izraelitët ishin të gatshëm të bien dakord për një armëpushim dhe i kërkoi të bënte të njëjtën gjë për iranianët.
“Ndërsa po diskutonim se si të hakmerreshim ndaj këtij sulmi… pikërisht atëherë marrim një telefonatë nga Shtetet e Bashkuara se ishte hapur një armëpushim i mundshëm, një rrugë e mundshme drejt sigurisë rajonale”, tha Ansari.
Roli i Dohas si ndërmjetës u bë shpejt kyç pas sulmeve. Kryenegociatori i Katarit, Mohammed bin Abdulaziz Al-Khulaifi, foli me iranianët, ndërsa kryeministri i Katarit, Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, po fliste me zëvendëspresidentin e SHBA-së, JD Vance. Shpejt, “ne arritëm të siguronim një marrëveshje”, u shpreh Al-Ansaris – dhe në momentin e duhur.
“Të gjitha opsionet ishin në tryezë atë natë… mund të kishim hakmarrë menjëherë ose të tërhiqeshim dhe të thoshim se nuk po flasim me një vend që dërgoi 19 raketa drejt nesh. Por gjithashtu kuptuam se ai ishte një moment që mund të krijonte vrull për paqen në një rajon që nuk ka qenë aty për dy vjet tani”, theksoi Ansari.
Menjëherë pas kësaj, Trump deklaroi në rrjetet sociale se ishte arritur një armëpushim midis Iranit dhe Izraelit.
