Nga vendet baltike dhe Lindja e Mesme, deri te Amerika e Jugut dhe Tajvani , pesë pika të nxehta gjeopolitike duken veçanërisht të ndjeshme ndaj përshkallëzimit të rrezikshëm në periudhën e ardhshme. Një analizë e The Independent thekson se një incident aksidental ose i paramenduar në cilëndo prej këtyre zonave mund të çojë në konflikt rajonal ose edhe në një përballje më të gjerë ndërkombëtare, ndërsa shtohen rreziqe të reja, më pak të dukshme, siç janë sulmet kibernetike dhe format e përparuara të armëve biologjike dhe kimike.
Analiza e bën të qartë se një luftë në Evropë ose diku tjetër “në shkallën” e përshkruar nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, pra “si etërit dhe gjyshërit tanë”, nuk është në horizont.
Çfarëdo që të ndodhë, argumentohet, nuk do t’i ngjajë luftërave të mëdha të shekullit të 20-të. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se do të ketë një ulje të tensioneve: intensiteti i dhunës në Ukrainë, Sudan, zonën Ruanda-Kongo dhe Jemen nuk pritet të ulet.
Në të njëjtën kohë, përballja Tajlandë-Kamboxhia mbetet e tensionuar, ndërsa në Mianmar ciklet e dhunës civile dhe masakrave duket se po intensifikohen, ndërsa junta ushtarake po shkon drejt zgjedhjeve në pranverë.
Në këtë mjedis, një shkëndijë e rastësishme në disa nga këto fronte mund të shkaktojë një përshkallëzim më të gjerë.
Vendet Baltike: pika më e ndjeshme për përshkallëzim me Rusinë
Analiza supozon se Vladimir Putin do të vazhdojë të kërkojë “fitore absolute” në Ukrainë dhe se ai mund të provokojë aleatët evropianë të NATO-s dhe BE-së në “pikat kritike të presionit”, veçanërisht në Baltik, Atlantikun e Veriut dhe përmes Ballkanit.
Ndër skenarët e përmendur janë incidentet me ” flamur të rremë ” rreth Kaliningradit, në korridorin midis Polonisë dhe Lituanisë: domethënë, një incident kufitar i paraqitur si një “akt agresiv” nga një aleat i NATO-s . Gjithashtu flitet për veprime “subversive” pranë kufijve me Norvegjinë dhe Estoninë.
Në det, pritet një rritje e patrullave “shqetësuese” nga nëndetëset ruse, gjë që do të vërë në provë konceptin e ri të NATO-s për sigurinë dhe paralajmërimin e hershëm në Atlantik.
Krahas tyre, vlerësohet se do të ketë aktivitet në rritje nga anijet dhe nëndetëset e shërbimit rus të mbikëqyrjes/sabotimit (GUGI), me referencë të veçantë anijen “nënë” Yantar.
Analiza shton edhe një faktor politik: me Amerikën e Donald Trump që duket më “e butë” ndaj Moskës dhe në të njëjtën kohë duke u përplasur me aleatët evropianë, Kremlini mund të tundohet të veprojë përpara se krahu evropian i NATO-s të ketë kohë të “zbatojë” planet e tij të riarmatimit.
Një përçarje serioze SHBA-Danimarkë përmendet madje si një “dritare mundësie” e mundshme, me rastin e Grenlandës.
Amerika e Jugut: rreziku i Venezuelës dhe naftës
Zona e dytë me rrezik të lartë për SHBA-në është vetë kontinenti amerikan. Në kontekstin e një strategjie të re për “rifitimin e hegjemonisë”, i referohet rivendosjes së doktrinës që filloi me Presidentin Monroe (1823).
Pika qendrore është Venezuela dhe perspektiva e përfshirjes amerikane. Analiza paralajmëron se një ndërhyrje mund të përsërisë gabime të ngjashme me pushtimin e Irakut në vitin 2003: nga momenti që “thyen” diçka, atëherë e “merr atë nën kontroll”, me nevojën për të rindërtuar mekanizmat e sigurisë dhe administratën publike, përndryshe mundësia e një konflikti civil shumëvjeçar rritet.
Një veprim i tillë, vihet re, do të përshpejtonte paqëndrueshmërinë në rajon nga Ekuadori në Kolumbi dhe Gujanë. “Poshtë” retorikës, faktori kritik përshkruhet si nafta dhe ambicia e SHBA-së për të dominuar si një fuqi globale e naftës, diçka që pritet të bezdisë lojtarët kryesorë të OPEC-ut, si dhe Kinën, e cila ka interesa në Amerikën e Jugut.
Lindja e Mesme – Sudani – Briri i Afrikës: Një “fitil” që vazhdon të digjet
Zona e tretë e rrezikut është një zonë e gjerë nga Kurdistani në Gadishullin Arabik, dhe prej andej në Sudan dhe Somali. Gaza mbetet një pikë e nxehtë, ashtu si Jemeni dhe Sudani.
Përmenden në mënyrë të veçantë “të përfaqësuarit” e dy vendeve të fuqishme të Gjirit, Arabisë Saudite dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, të cilatm, siç raportohet janë në konflikt të hapur në Jemenin e Jugut dhe Sudan.
Në të njëjtën kohë, Irani përshkruhet si një regjim i paqëndrueshëm që mund të zgjedhë momentin e tij për të sulmuar, qoftë drejtpërdrejt kundër Izraelit ose përmes një rrjeti aleatësh/grupesh të armatosura në Siri, Darfur dhe më gjerë.
Lidhur me Sudanin, theksohet se nuk ka ndjenjë sigurie, por ka një “sasi të madhe armësh”. Dhe në rajonin kufitar Ruanda-RDK, beteja për mineralet (elemente të rralla të tokës dhe kadmium, siç raportohet) po fiton peshë strategjike, me konkurrencë midis rrjeteve të lidhura me Kinën, degëve ruse të lidhura me ish-Wagner dhe grupeve të krimit të organizuar.
India – Pakistani: Kashmiri, Afganistani dhe një fërkim më i gjerë me Kinën
Në Azinë Jugore dhe Juglindore, analiza vëren se përballja Indi-Pakistan mbetet aktive për shkak të Kashmirit dhe Afganistanit, ndërsa India gjithashtu ka një front të hapur me Kinën në kufirin e saj malor.
Tailanda dhe Kamboxhia nuk konsiderohen të jenë në “paqe të plotë”, megjithëse vlerësohet se kriza atje nuk ka gjasa të përhapet.
Tajvani: Skenari që mund të shndërrohet në një problem global
Rreziku i pestë dhe ndoshta më kritik konsiderohet të jetë Kina. Lidershipi i Xi Jinping përshkruhet si një “metër” i paqartësisë strategjike, dhe në vitin 2026 sipas analizës, mund të llogarisë se presidenti amerikan është shumë i zhytur në Venezuelë, Ukrainë, Gaza dhe çështjet e brendshme për të reaguar në kohë nëse Pekini do të tentonte një veprim vendimtar kundër Tajvanit, hapur ose fshehurazi.
Një sipërmarrje e dështuar në Tajvan vlerësohet se do të provokojë një reagim të fortë nga lojtarët kryesorë në rajon – India, Japonia, Australia dhe SHBA dhe në “skenarin më të keq” do të hapte rrugën për një përballje vërtet globale.
Sulmet “e padukshme”: Hapësira kibernetike, dezinformimi dhe kërcënimi i ri
Analiza thekson se rreziqet nuk janë vetëm gjeografike ose “tradicionale”. Ekzistojnë edhe mjete më pak të dukshme të sulmit: sulmet kibernetike, operacionet informative dhe ndikimi.
Një shembull është kostoja e një sulmi kibernetik ndaj Jaguar Land Rover, i atribuuar një “përfaqësimi” rus: 1.5 miliardë paund dëme për kompaninë dhe 5 miliardë paund për ekonominë kombëtare.
Më shqetësuese, në të njëjtën mënyrë, është fenomeni i përshkruar si “kandilja e zezë”: rreziku i padukshëm që injorohet derisa të jetë tepër vonë.
Në nivelin e luftës, kjo përkthehet në forma të reja të armëve biologjike dhe kimike, më vdekjeprurëse dhe më të vështira për t’u zbuluar sesa kemi parë në të kaluarën, ku substanca të tilla si ricina, sarina, poloniumi dhe novichok u përdorën si mjete terroriste.
Në duart e aktorëve jo-shtetërorë, fanatikëve ose anëtarëve të sekteve, kërcënimi përshkruhet si potencialisht më i madhi nga të gjithë.
Shkurt, pamja që po pikturohet nuk është një “profeci” e asaj që do të ndodhë, por një listë vendesh ku bota duket më e ‘djegshme’.
Dhe në një peizazh të tillë, edhe një gabim i vogël, një keqkuptim ose një provokim i planifikuar mund të jetë i mjaftueshëm për të ndryshuar shoqëritë.
