Një grup amerikan ka identifikuar disa sanksione të panjohura, por potencialisht kyçe, të cilat sipas tij mund të pengojnë seriozisht përpjekjet e luftës së Rusisë në Ukrainë, pas shënjestrimit të firmave më të mëdha të naftës të Kremlinit muajin e kaluar.
Raundet e mëparshme të sanksioneve janë aplikuar ndaj kompanive ruse të energjisë, bankave, furnizuesve ushtarakë dhe “flotës në hije” të anijeve që transportojnë naftë ruse.
Por Dekleptocracy, një grup i shoqërisë civile që hulumton ekonominë e luftës së Rusisë, thotë se kimikatet e përdorura për të bërë lubrifikantë mekanikë dhe goma të nivelit ushtarak janë një dobësi që politikëbërësit e SHBA-së, Mbretërisë së Bashkuar dhe BE-së mund ta shfrytëzojnë.
Kristofer Harrison, presidenti i grupit dhe një ish-ekspert i Departamentit të Shtetit për Rusinë, i përshkroi objektivat si “të parëndësishëm dhe specifikë”, ndryshe nga mikroçipat dhe kompanitë e naftës që në përgjithësi tërheqin vëmendjen e qeverive dhe agjencive. Por ato janë të vështira për t’u zëvendësuar dhe thelbësore për aftësinë e Moskës për të vendosur tanke dhe për të luftuar, thotë Dekleptokracia.
“Një mungesë lubrifikanti do ta dëmtonte seriozisht makinën e luftës së Rusisë”, thuhet në raportin e grupit.
Vetëm një numër i vogël kompanish në mbarë botën prodhojnë aditivë kimikë për lubrifikantë mekanikë, vaj motori për tanke dhe makina. Pothuajse të gjitha ndaluan shitjen e kimikateve në Rusi në fillim të pushtimit të saj në shkallë të plotë, duke çuar në mungesa të përhapura dhe ankesa nga shoferët.
Dekleptocracy zbuloi se një kompani kineze, Xinxiang Richful, tani plotëson një pjesë të madhe të kërkesës së Rusisë, duke furnizuar deri në tetë milionë kilogramë në vit. Richful kohët e fundit hapi një zyrë në Virxhinia. Bllokimi i saj, si dhe i disa furnizuesve më të vegjël, do të krijonte një mungesë të lubrifikantëve mekanikë në Rusi, thotë grupi.
Xinxiang Richful nuk iu përgjigj një kërkese për koment.
DeKleptocracy zbuloi gjithashtu se Rusia ka pak aftësi të brendshme për të prodhuar përshpejtues të vullkanizimit dhe substanca të tjera të nevojshme për të prodhuar goma të nivelit ushtarak.
Sekretari i shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, tha në një takim të G7 javën e kaluar se shumica e opsioneve kryesore të sanksioneve ishin zbatuar. “Epo, nuk ka mbetur shumë për të sanksionuar nga ana jonë, dua të them, ne goditëm kompanitë e tyre kryesore të naftës, gjë që të gjithë e kanë kërkuar”, tha ai.
Tom Keatinge, drejtori i qendrës së financave dhe sigurisë në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara, organizata kryesore e mendimit mbi mbrojtjen në Mbretërinë e Bashkuar, tha se gjetjet e Dekleptocracy ishin punë e vlefshme dhe provë se objektivat e sanksioneve mbeten.
“Për sa kohë që Rusia po siguron me sukses komponentët që i nevojiten për ushtrinë e saj dhe për sa kohë që Rusia po shet me sukses naftën e saj, mjedisi mbetet i pasur me objektiva”, tha ai.
Rusia ka një industri të fortë nafte, por i mungojnë prodhuesit vendas të shumë kimikateve më pak të njohura, por të rëndësishme, duke përfshirë aditivët ushqimorë dhe substancat e përdorura për të bërë goma, produkte farmaceutike dhe shampo. Moska filloi një iniciativë në fillim të këtij viti për të prodhuar qindra kimikate në vend – një provë e mëtejshme se sektori është një dobësi, thotë Dekeleptocracy.
“Ne shqyrtuam ekonominë ruse, disa nga gjërat që u nevojiten absolutisht për të mbajtur në punë makinën e tyre të luftës”, tha Harrison, duke shtuar “ne shqyrtuam bazën e tyre prodhuese, bazën e tyre kimike, për të gjetur çështje kritike, gjërat që rusët nuk mund t’i prodhojnë vetë”.
Komentet e Rubios erdhën pasi SHBA- të vendosën sanksione ndaj prodhuesve rusë të naftës Rosneft dhe Lukoil në tetor, në një përpjekje për të “degraduar” makinën e luftës së Rusisë.
Keatinge tha se ishte shumë herët për të vendosur nëse sanksionet kundër Rosneft dhe Lukoil kishin qenë efektive, sepse pak ishte bërë për të zbatuar sanksione dytësore kundër kompanive që vazhdonin të blinin naftën e tyre.
“Një regjim i suksesshëm sanksionesh mbështetet jo vetëm në identifikimin e objektivave të rinj, por edhe në sigurimin e zbatimit kundër objektivave tashmë të identifikuar”, tha ai, duke shtuar se “aleatët e Ukrainës duhet të vazhdojnë me zbatimin e sanksioneve ekzistuese dhe të ndërmarrin veprime kundër atyre që lehtësojnë shmangien”.
Dekleptokracia ishte e përfshirë në përpjekjet e mëparshme për të vendosur sanksione ndaj terminalit të gazit Arctic LNG 2. Ajo punoi me administratën Biden për të identifikuar elementët e projektit, siç janë anijet cisternë specifike të klasit të akullit, thelbësore për funksionimin e saj dhe të prekshme ndaj presionit të SHBA-së.
“Mendoj se ata bënë një punë të jashtëzakonshme duke demonstruar dobësi të mundshme që të paktën mund të ishin shkatërruese”, tha Cara Abercrombie, ish-ndihmëssekretare e mbrojtjes e SHBA-së nën Joe Biden.
“Ndoshta jo dëmtuese përgjithmonë, por sigurisht shkatërruese”.
Dekleptokracia është pjesë e një përpjekjeje më të gjerë të shoqërisë civile, e cila përfshin grupe ukrainase si Razom We Stand dhe B4Ukraine, dhe Qendrën për Studime të Avancuara të Mbrojtjes në SHBA, për të shqyrtuar sasi të mëdha të dhënash tregtare për të gjetur dobësi në ekonominë e luftës së Rusisë dhe për të përcaktuar objektivat e sanksioneve për qeveritë.
Keatinge tha se grupet shpesh gjejnë objektiva që politikëbërësit nuk i vënë re.
“Është një punë shumë e vlefshme. Ajo rregullisht nxjerr në pah anomali që duhen adresuar”, tha ai. /Përshtatur nga The Guardian/
